Hebben we het moeilijk?

Maandbericht Virtuoos BV februari 2013

Perceptie speelt een belangrijke rol bij wat we (denken te) kunnen. Het is zo dat sprake is van minder budget: in de Nederlandse zorg betekent dat overigens dat er niet absoluut minder budget is, maar relatief: de groei van het budget wordt minder.

Bij de invoering van wijzigingen van ouderenbeleid gaan we er meestal van uit dat de anderen moeten wijzigen. Effectiever is het volgens mij om bij onszelf te beginnen (‘wil ik door mezelf verzorgd worden’?). Als we een bepaald perspectief hebben over de budgettaire ruimte dan bepaalt dat meestal wat we zien en hoe we ons gaan gedragen.

Het gaat nu om de vormgeving van ondernemend ouderenbeleid. Dit  vergt het volgende van een managementsysteem:

  • Stimuleert en bewaakt het management  het nieuwe gedrag?
  • Willen de professionals het echt?
  • Weten ze hoe ze het moeten doen?
  • Zijn ze goed genoeg in het uitvoeren van wat ze weten?

Kern van de benadering is het maken van verbinding tussen de eigen kracht en de fundamentele behoeften en kernwaarden van klanten (en stakeholders) en van daaruit op zoek gaan naar creatieve oplossingen. Onze perceptie is echter vaak dat de zorg vergeven is van zandbanken, ijsbergen en wellicht zelfs mijnen in de vorm van bijvoorbeeld regelgeving, bureaucratie, macrobudgetten. Het loont echter de moeite om ook hier op zoek te gaan naar vergezichten. “Je kunt niet alles zijn voor iedereen” is een uitspraak van Michael Porter die vaak wordt aangehaald als het gaat om strategische keuzes van organisaties.

Je ontwikkelt dus een business model waarin staat wat je wel (en niet) doet. Een business model geeft aan op welke wijze een onderneming haar klanten wil bedienen. Het omvat zowel de strategische uitgangspunten (wat gaan we doen) als de inrichting van de uitvoerende processen (hoe gaan we het doen). Een business model heeft tot doel antwoord te geven op centrale vraagstellingen als: 

  • hoe selecteer ik klanten, hoe weet ik ze aan te trekken en vast te houden?
  • hoe definieer en differentieer ik het producten- en dienstenaanbod?
  • welke toegevoegde waarde weet ik voor klanten te creëren?
  • hoe zet ik de beschikbare middelen en capaciteit in?
  • hoe weet ik marge (winst) te genereren?

Hoe maak je professionals ondernemender? Redeneer vanuit oorzaak en zorg voor inzicht in oorzaak. Om op een adequate wijze verbetering van effectiviteit en efficiëntie van werkprocessen te kunnen bereiken is het van cruciaal belang om eerst vast te  stellen welke oorzaken ten grondslag liggen aan de waargenomen gevolgen. Bij het inrichten van de processen is het van belang ook te bedenken of oorzaken goed in het systeem worden opgenomen, zodat cijfers in context kunnen worden geplaatst en ook echt betekenis krijgen. Denk hierbij aan inzicht in demografische gegevens, zoals leeftijdsopbouw van het klantenbestand, gezinssamenstelling, etc.

Hebben we dan het nog moeilijk? Dat is weer perceptie: is ondernemen leuk of past het niet bij de zorg?